Trafikte motorlu araçların belirli teknik şartlar ile uyumlu olup olmadığının tespit edilmesi için yapılan ve belli zaman aralıklarında yapılması zorunlu olan uygulamaya araç muayenesi denir. Araç muayenesi nedir sorusunun ardından sıklıkla merak edilen bir diğer konu hafif kusur sayılan durumların neler olduğudur. Hafif kusurlar, aracın trafiğe çıkmasına engel olmamakla birlikte ileride sorun yaşanmaması için en kısa sürede giderilmesi gereken kusurlar olarak bilinir. Araç muayenesinde hafif kusur sayılan durumlar listesi içerisinde ön plana çıkanlar şu şekilde:
- Fren tellerinin yeteri kadar sabitlenmemiş olması, zor çalışması, hasarlı olması, kuru çalışması, sürtünmeden dolayı yıpranmış olması veya muhafaza çatlağının bulunması
- Araç el freni kilit sisteminin hasarlı olması, zor çalışması veya yataklama boşluğunun bulunması
- Araç el freni kolu çekme boşluğunun çok fazla ya da çok az olması
- Fren çubuklarının zor çalışması, hatalı tamir edilmiş olması veya uygun monte edilmemiş olması
- Yönlendirme rolelerinin zor çalışması
- Fren milleri ve kolunun zor çalışması, hatalı tamir edilmiş olması veya uygun monte edilmemiş olması
- Ön sol ve sağ fren borularında çok fazla korozyonun bulunması
- Sol ve sağ ön fren hortumlarının farklı yönlere doğru sürtünmesi, uygun olarak serilmemiş olması, uygun monte edilmemiş ve dönük olması
- Orta, sol ve sağ fren hortumunun uygun monte edilmemiş olması
- Fren silindirinin toz körüklerinin hasarlı olması
- Çiftli fren kaplin kafalarının renklerinin tanımlanmamış olması, uygun olmayan şekilde değiştirilmiş olması
- Basınçlı kontrol ucu bağlantılarının gevşek ve uygun olarak serilmemiş olması
- Mekanik frenin tip etiketinin bulunmaması, amortisörünün hatalı olması
- Ön ve arka fren başaranlarının uygun monte edilmemiş olması
- Basınç göstergesinin çok geç veya çok erken devreye girmesi
- Direksiyon sabit dururken çevirince ses gelmesi
- Direksiyon simidinin uygun monte edilmemiş olması
- Direksiyon dişli kutusunun hasarlı olması
- Direksiyon amortisörünün sabitleme bağlantısının olmaması ve hatalı olması
- Camların çizilmiş ve hasarlı olması
- Dikiz aynasının mat, hasarlı ve gevşek olması
- Farın hasarlı olması
Araç Muayenesi Nasıl Yapılır?
Araç muayenesi nasıl yaptırılır sorusu sürücüler tarafından merak konusu olur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 34’üncü maddesi doğrultusunda zorunlu bir uygulama olan araç muayenesinde trafiğe çıkan taşıtların güvenlik için uygun özelliklere sahip olup olmadığı kontrol edilir. Bu muayeneler sayesinde araçların kusurları erkenden belirlenip gerekli tedbirler alınabilir. Araç muayenesi nerelerde yapılır sorusunun cevabı ise TUVTURK istasyonlarıdır. Muayeneye gitmeden önce yapmanız gereken bazı işlemler vardır. Öncelikle TUVTURK sitesi ya da telefon numarası üzerinden randevu almanız gereklidir. Ardından aracınızın borç durumunu kontrol etmeniz tavsiye edilir. Aracınızın borcu varsa muayeneye işlemlerinin başlatılmayacağını unutmamalısınız. Randevu aldıktan sonra gerekli belgeler eşliğinde ilgili istasyona gidebilirsiniz.
Araç muayenesi nasıl yapılır sorusunun cevabında ilk adım muayene istasyonunda perona alınmadan önce ilgili personeller tarafından ruhsat bilgilerinin kontrol edilmesi olur. Araç muayenesi nelere bakılır sorusunun cevabı ise fren muayenesi ile başlar. Frenler kontrol edildikten sonra ön ve arka aks kontrolleri ardından lastik kontrolleri yapılır. Aracın aydınlatma sistemleri, iç kontrolleri, emniyet kemeri ve koltuk kontrolü de yapıldıktan sonra kısa ve uzun far ayarlarına bakılır. Tüm bu işlemlerden sonra araç için rapor oluşturulur. Yapılan işlemler sonucu bir kusur bulunursa bunun hakkında bilgilendirme yapılır.
Araç Muayenesi Değerlendirmelerinin Aşamaları Nelerdir?
Araç muayenesi yapıldıktan sonra araç kusurlu bulunursa muayeneyi geçemez. Muayene sonucunda kusurlu bulunan araçlar için tamir süresi olarak bir aylık ek süre verilir. Araç muayenesi ne kadar sürer sorusunun cevabı ise yaklaşık 10-15 dakikadır. 10-15 dakikalık bir araç muayenesi sonucunda yapılan değerlendirmeler ve anlamlarının ne olduğu araç sahipleri tarafından merak konusu olur.
Araç muayene raporuna göre araç dört farklı değerlendirme ile sonuçlanabilir. Bunlar; kusursuz, hafif kusurlu, ağır kusurlu ve emniyetsizdir. Muayene sonrasında araçta herhangi bir eksik bulunmazsa raporunda kusursuz değerlendirmesi yer alır. Eğer araçta yeniden muayene yapılmasına gerek duyulmayan bir eksiklik bulunursa hafif kusurlu olarak değerlendirilir. Ağır kusurlu ise aracın tamire ihtiyaç duyacak derecede eksikliklerinin bulunduğu durumdur. Aracın can ve mal emniyeti açısından trafik güvenliğinde tehlike oluşturacak derecede eksiklerinin bulunması, emniyetsiz değerlendirmesi ile sonuçlanmasına sebep olur. Ağır kusurlu ve emniyetsiz değerlendirmeleri ile sonuçlanan araçların raporlarında ‘Trafiğe açık karayollarında kullanılamaz’ ifadesi yer alır. Muayene tekrarı için verilen sürenin bir ay olduğu unutulmamalıdır.
Araç Muayenesi İçin Gerekli Evraklar
TUVTURK ilgili birimlerinde yapılan araç muayenesi, hem kendinizin hem de trafikteki diğer araçların güvenliği açısından oldukça önemli bir role sahiptir. Araç muayenesi kaç yılda bir yapılır sorusunun cevabı iki yılda bir olarak karşınıza çıkar. Araç sahipleri tarafından merak edilen bir diğer konu ise araç muayenesi için gerekli evrakların neler olduğudur. Gerekli evraklar şunlardır:
